پول شویی و آثار و پیامدهای آن

به طور کلی پول شویی عبارت است از هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر دادن هویت عواید نامشروع ‘ به طوری که وانمود شود که ازمنابع قانونی سرچشمه گرفته اند. به عبارتی پول شویی فرایندی است. که طی آن شکل ‘ مبدأ ‘ مشخصات ‘ نوع ‘ افراد ذی نفع یا مقصد نهایی پول های آلوده تغییر می کند. تدابیر اعمال شده در بازاهای مالی پیشرفته ‘ برای شناسایی و تعقیب موارد پول شویی وتعقیب موارد پول شویی ‘ فعالیت تبهکارانه را به بازارهای کمتر توسعه یافته (از نظرنظام مالی) سوق داده است. اگر با فعالیت های پول شویی مقابله نشود‘ می تواند نظام مالی را فاسد و کوشش های توسعه را در بازارهای نو پا زمین گیر کند. پول شویی اغلب شامل سلسله پیچیده ای از معاملات است؛ اما عموما شامل سه مرحله اساسی می باشد. مرحله اول جایگذاری ؛ تزریق پول های ؛ جداسازی رابطه بین عواید غیر قانونی با مبدأ یا فعالیت های موجود آنها مرحله سوم یکپارچه سازی ‘ دادن ظاهر قانونی به ثروت حاصل از عواید غیر قانونی آثار اقتصادی پول شویی عبارتند از : اخلال و بی ثباتی در اقتصاد – کاهش در آمد دولت – کاهش کنترل دولت بر سیاست های اقتصادی – تغییر جهت سرمایه گذاری ها وخروج سرمایه ها از کشورتضعیف امنیت اقتصادی- تضعیف بخش خصوصی – ایجاد موانعی برای خصوصی سازی- تضعیف یکپارچگی و تمامیت بازارهای مالی- تاثیر منفی بر نرخ بهره و ارز – افزایش ریسک اعتباری علاوه بر آن پول شویی باعث انتقال قدرت اقتصادی ا ز بازار‘ دولت و شهروندان به مجرمان و سازمان های متخلف می گردد. قدرت اقتصادی منتقل شده به سازمان ها و اشخاص مجرم آثار مخربی بر همه ارکان و اجزای جامعه دارد. در مجموع پدیده پول شویی می تواند با آلوده کردن و بی ثباتی بازارهای مالی‘ ارکان سیاسی ‘ اقتصادی و بنیان های اجتماعی را به خطر اندازد. به طور کلی ‘نکته مشترک تمامی اقدامات بین المللی انجام یافته برای مبارزه با پول شویی ‘ توجه به پول به عنوان مهمترین عامل انگیزشی تمامی انواع جرایم و فعالیت های بزهکارانه نهفته در پس آن است . بر این اساس‘ موفقیت مبارزه با جرایم مزبور تا حدود زیادی به جلوگیری از بهره مند شدن بزهکاران از منافع فعالیت های بزهکارانه بستگی دارد. دو دیدگاه متفاوت در این باره در دو حالت حدی نگرش اروپایی و نگرش آمریکایی قابل شناسایی است. نگرش اروپایی ‘ بانک ها و سایر نهادهای مالی را در ارزیابی موارد مشکوک آزاد می گذارد؛ مشروط بر آنکه موارد مزبور ومرتبط با عملیات پول شویی به مقامات ذی صلاح اعلام گردد. اما در سوی دیگر‘ نگرش آمریکایی نهادها وموسسات مزبور را وارد می سازد که اطلاعات مربوط به هر گونه نقل و انتقال یا داد وستد بیش از ده هزار دلار را افشا کنند . به طور کلی در ایران فراهم آوردن زمینه های قانونی ‘مقرراتی و اجرایی لازم برای شناسایی و انسداد مجاری نفوذ پول های کثیف به شبکه مالی رسمی اقتصاد ملی از اهمیتی اساسی برخوردار است. در این مقاله ‘مهم ترین حوزه های ایمن سازی اقتصاد ملی در برابر آسیب های ناشی از ورود پولهای کثیف به بخش رسمی کشور معرفی شده است.